Τρίτη, Φεβρουαρίου 24, 2009

ΒΡΑΔΙΝΟΣ ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ


Νύχτα. Αργά.
Περπατώ σ’ ένα λόφο της πόλης μου.
Νιώθω πως είμαι ο μοναδικός άνθρωπος που κοιτάζει αυτή τη νύχτα τον ουρανό, με κάποια αστέρια να μου γνέφουν αναβοσβήνοντας τον εαυτό τους.
Μ’ ένα από αυτά, ταύτισα τη ψυχή τού Antoine de Saint Exupery,
πιλότου ταχυδρομικών αεροσκαφών και συγγραφέα του βιβλίου
«Vol de nuit», (πτήση στη νύχτα) και άρχισα να του διηγούμαι
τις εμπειρίες μου από την πολιτική αεροπορία και τις μαγικές πτήσεις
που συναντούν τα δειλινά και τη νύχτα.
Το κρύο και υγρό αεράκι προσπαθούσε τόση ώρα να χωθεί
κάτω απ’ τα ρούχα μου. Βάζω την κουκούλα και του αφήνω έκθετο
μόνο το μέτωπο, τη μύτη και το στόμα.
Απέναντί μου το αεροδρόμιο του Ελληνικού που έκλεισε.
Οικείο.
Γεμάτο θύμησες: Στην πίστα, με φόντο το Σαρωνικό,
μαγικά ηλιοβασιλέματα και πυρπολημένα σύννεφα,
περιμένοντας το καθυστερημένο δρομολόγιο από Βιέννη.
Οι νυχτερινές βάρδιες με τα έκτακτα αεροσκάφη από Λευκωσία
γεμάτα με στρατιώτες του Ο.Η.Ε. για Βιέννη και Στοκχόλμη.
Με το δρομολόγιο από Κάιρο μέσω Αθηνών για Βιέννη.
Η προετοιμασία των σχεδίων πτήσης, ο φάκελος με τον καιρό,
η γραφική παράσταση της φορτοζυγοστάθμισης του αεροσκάφους,
η ενημέρωση του κυβερνήτη και του συγκυβερνήτη στο cockpit
και η ενημέρωσή μου απ’ αυτούς για όποιο πρόβλημα ή αίτημα είχαν.
Αεροδρόμιο, εναέρια κυκλοφορία, αφιξαναχώρηση αεροσκαφών,
η έκφραση του ταξιδιού στα πρόσωπα των επιβατών.
Συντονισμός των δραστηριοτήτων των διαφόρων τμημάτων
για να φύγει το αεροπλάνο στην ώρα του.
Προσγείωση.
Απογείωση.
Εναέριος.
Προσεδαφισμένος.
Έρωτας ζωής για το επάγγελμα.
Έβαλα τ’ ακουστικά του ΜΡ3 στ’ αυτιά μου: Concerti Grossi
του Antonio Vivaldi. Ένας μουσικός χείμαρρος από έγχορδα
ξεχύνεται στ’ αυτιά μου. Τα βιολιά στο πρώτο μέρος
περιγράφουν τα αισθήματα των ανθρώπων. Βγάζω την
κουκούλα. Ο κρύος και υγρός αέρας είναι πια ανίσχυρος.
Η μουσική με προστατεύει.

Το περπάτημα γίνεται απόλαυση.
Σώμα και πνεύμα σε κίνηση.
Η ψυχή σε συγκίνηση.
Το ΕΙΝΑΙ σε πληρότητα.
Το δεύτερο μέρος της μουσικής πάλι με τα βιολιά να πρωταγωνιστούν.
Περιγράφουν το πώς τα ανθρώπινα αισθήματα εξελίσσονται
σε πάθος. Τα βιολοντσέλα και τα κοντραμπάσα, ζωγραφίζουν
το φόντο που πάνω του τα βιολιά περιγράφουν τα ανθρώπινα
αισθήματα που εξελίσσονται σε πάθος.
Το φεγγάρι που δεν γνώριζε τα πόσα ωραία έγραψαν
οι ποιητές γι αυτό, με πρώτη και καλύτερη τη Σαπφώ,
εμφανίστηκε τσιμπλιάρικο μέσα από τα σύννεφα, χλωμό
και βαριεστημένο. Περπατώ μόνος μου. Ούτε αυτοκίνητο
δεν κυκλοφορεί. Η μουσική διαπερνά τα φύλλα της
καρδιάς μου και με ξανατυλίγει προσφέροντάς μια μέθη
που με κάνει ανάλαφρο και μου ανανεώνει τη δίψα
για τη ζωή. Το κρύο και υγρό αεράκι επιμένει.
Του ανοίγω τα ρούχα μου να μπει, δε με νοιάζει.
Μέσα από τις γρίλιες ενός σπιτιού με ημίφως,
διακρίνω δυο ανθρώπινες σκιές να συμπεριφέρονται
βίαια ο ένας στον άλλον. Ή ο έρωτας με τις χίλιες μορφές,
είναι παρών ή γίνεται βίαιος επειδή είναι απών.
Τα βιολιά παίζουν τώρα σε χαμηλότερους και τρυφερούς τόνους.
Φθάνοντας στο σπίτι συνειδητοποιώ και πάλι,
ότι ο άνθρωπος συχνά προσπαθεί να δημιουργήσει έναν
άλλο κόσμο να ζήσει, διαφορετικό από αυτόν που μέσα του
δεν θα ήθελε να υπάρχει.. Έρχεται βέβαια δραματικό
το οδυνηρό ξύπνημα μέσα από το στίχο του ποιητή Ε. Κακναβάτου:
"όταν η διάψευση κάνει εννιά μέτρα ρήγμα στον κρόταφο"……

Όμως αγαπητέ μου ποιητή, ξέρεις πόσος πόνος χρειάζεται
για να κερδηθεί ακόμα και μια ψευδαίσθηση;











΄

Τρίτη, Φεβρουαρίου 17, 2009

ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΙ ΡΩΜΑΙΩΝ



Tο Blog μας «Ο Θεός στο καφενείο» θα γίνει για λίγες μέρες Ανοιχτό Πανεπιστήμιο. Ναι καλά διαβάσατε. Ζήτησα από τον καλό και αγαπημένο φίλο Νίκο Πετρόχειλο και αποδέχθηκε με προθυμία, να γράψει ένα κείμενο «ερέθισμα» για το « Θεό και το Καφενείο του» με θέμα τις «Σχέσεις Ελλήνων και Ρωμαίων.
Όσοι ενδιαφέρονται για το θέμα ή θέλουν να μάθουν κάτι σχετικό μ’ αυτό, μπορούν να διατυπώσουν όποια ερώτηση θέλουν για τον Ελληνικό και Ρωμαϊκό πολιτισμό και τις σχέσεις τους, στη θέση των σχολίων. Ο Νίκος Πετρόχειλος θα είναι διαθέσιμος στο Blog μας και θα απαντήσει σε κάθε ερώτηση. Εννοείται πως το κάθε άτομο μπορεί να υποβάλλει όσες ερωτήσεις θέλει. Μπορούν ακόμα οι επισκέπτες να συζητούν ΚΑΙ μεταξύ τους για το θέμα και να παρεμβαίνει ο Ν.Π. Ο Νίκος Πετρόχειλος είναι ομότιμος καθηγητής τού Α.Π.Θ., συγγραφέας πολυάριθμων βιβλίων για τη Λατινική Γραμματεία, μελέτες για τη ζωή και τον πολιτισμό των Ρωμαίων, τις σχέσεις του Ελληνορωμαϊκού πολιτισμού κ.λ.π. Την έκδοση των βιβλίων του που έχουν μνημειακό χαρακτήρα, επιμελείται και εκδίδει το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τράπεζας.
Το συνολικό συγγραφικό του έργο βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών.
************************************************************
Εδώ παραθέτουμε το κείμενο ΕΡΕΘΙΣΜΑ που θα
γεννήσει τις ερωτήσεις,αν δεν υπάρχουν ήδη μέσα σας.
-Ελληνορωμαϊκές σχέσεις-
Νίκου Πετρόχειλου

Κάποτε ρωτήθηκε κάποιος γιατί σε μια προσφώνηση που έκανε είπε τόσο πολλά. Κι εκείνος δικαιολογήθηκε λέγοντας ότι δεν είχε καιρό για να γράψει λιγότερα.
Κάπως έτσι αισθάνθηκα κι εγώ όταν ο φίλτατός μου Φαίδων μού ζήτησε να παρουσιάσω (με λίγα λόγια) ένα θέμα που με απασχολεί επιστημονικά σε σωρεία επιστημονικών άρθρων, βιβλίων, σεμιναρίων, συνεδρίων, διαλέξεων, συζητήσεων στρογγύλης τραπέζης, κλπ., κλπ. για πάνω από τριάντα χρόνια. Πρόκειται για το θέμα των πολιτιστικών σχέσεων μεταξύ δύο σημαντικότατων αρχαίων πολιτισμών, εκείνων της Ελλάδας και της Ρώμης. Μετά από τόσα χρόνια έρευνας και συγγραφής, ειλικρινά σάς λέω ότι δεν ξέρω από πού να αρχίσω και πού να τελειώσω. Και τούτο γιατί τα θέματα είναι πολλά, οι προβληματισμοί ακόμη περισσότεροι και οπωσδήποτε θα υπάρξουν αρκετά ερωτηματικά που θα απαντηθούν εν μέρει και ασφαλώς όχι ικανοποιητικά. Ας δώσω κάποια ιδέα τού τι εννοώ :
*
1.- Ο όρος “Έλλην” (Graecus, για τη λατινική γλώσσα) δεν έχει μονοσήμαντη και περιορισμένη έκταση, αλλά τεράστιο εύρος : Για τη ρωμαϊκή άποψη, Έλληνες είναι μόνο οι κάτοικοι της κυρίως Ελλάδας ή και όλοι όσοι μιλούσαν Ελληνικά; Και επομένως και οι κάτοικοι της Μικράς Ασίας, της Μεγάλης Ελλάδας (Νότιας Ιταλίας και Σικελίας), της Αιγύπτου, των ελληνικών αποικιών του Ευξείνου Πόντου, κλπ., κλπ. Τι ακριβώς σκέπτονταν οι Ρωμαίοι, όταν αναφέρονταν στους Έλληνες; Η απάντηση στο ερώτημα αυτό έχει μεγάλη σημασία, γιατί από την απάντηση εξαρτώνται και οι θέσεις που θα υιοθετούσαν έναντι των Ελλήνων και, κατά συνέπεια, η δομή και εξέλιξη των πολιτιστικών τους σχέσεων. Οι Έλληνες της κυρίως Ελλάδας, και ιδιαίτερα των γνωστών από την αρχαιότητα πόλεων, απολάμβαναν πάντα ενός ιδιαίτερου σεβασμού, καθόλου ανάλογου με εκείνον που οι Ρωμαίοι αισθάνονταν για τους ελληνόφωνους της Μ.Ασίας, για να φέρω ένα παράδειγμα.
*
2.- Όταν αναφερόμαστε στις πολιτιστικές σχέσεις μεταξύ των δύο λαών, ποια χρονικά περιθώρια έχουμε υπόψη μας; Γιατί οι σχέσεις αυτές, που, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, πήραν σάρκα και οστά ήδη από την εποχή των εμπορικών επικοινωνιών μεταξύ Ρώμης και των ελληνικών πόλεων της Μεγάλης Ελλάδας κατά τον 9ο και 8ο αιώνα π.Χ., δεν ήταν ασφαλώς ίδιες σε αριθμό και σε ποιότητα με εκείνες του 2ου και 1ου αιώνα π.Χ., και πολύ περισσότερο με τις σχέσεις που αναπτύχθηκαν κατά τους τελευταίους χρόνους της περιόδου της Δημοκρατίας και κατά τους αυτοκρατορικούς χρόνους, όταν η κοσμοκρατορία της Ρώμης και η κατάκτηση της Ελλάδας έδωσε την ευκαιρία στους κατακτητές να γνωρίσουν στενότερα και αμεσότερα τους κατακτημένους και να τους εκτιμήσουν, να τους θαυμάσουν, να τους επαινέσουν, να τους μιμηθούν, αλλά και να τους κατηγορήσουν και να τους λοιδορήσουν ενίοτε, και συχνά να τους θεωρήσουν το “μαύρο πρόβατο” για όλα τα άσχημα που συνέβαιναν στη Ρώμη. Οι σχέσεις επομένως μεταξύ των δύο λαών πρέπει απαραίτητα να κριθούν και με βάση τις εποχές, τις ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες, τα ρεύματα ιδεών που κυκλοφορούσαν ελεύθερα στο μεσογειακό χώρο, αλλά και τα αποτελέσματα του συγχρωτισμού Ελλήνων και Ρωμαίων, που δεν ήταν πάντοτε ευεργετικά για τους λαούς αυτούς.
*
3.- Ένας σημαντικότατος επίσης παράγοντας, αποφασιστικός για τις σχέσεις ανάμεσα στους δύο μεγάλους λαούς της αρχαιότητας, ήταν η γνώση της ελληνικής γλώσσας από τους Ρωμαίους. Πόσο καλά γνώριζαν οι Ρωμαίοι την ελληνική γλώσσα; Και ποιοι ήταν οι Ρωμαίοι που την γνώριζαν; Σε ποια τάξη ανήκαν; Ήταν μόνο οι Ρωμαίοι των ανώτερων στρωμάτων που είχαν την ευχέρεια να τη σπουδάσουν, όχι μόνο στη Ρώμη αλλά και στην Ελλάδα (Αθήνα, Ρόδο), και να ωφεληθούν από τα διδάγματά της και τον τρόπο σκέψης των μεγάλων διανοητών και φιλοσόφων ή και ο απλός λαός; Σημαντικότατο επίσης ερώτημα, η απάντηση στο οποίο θα κάνει ευχερέστερη την κατανόηση των πολιτιστικών σχέσεων των δύο λαών.
*
4.- Σε ποιους τομείς ήταν αναμενόμενο να σχηματίσουν οι Ρωμαίοι κάποια εικόνα (όχι πάντοτε τη σωστότερη) για τους πέραν της Αδριατικής γείτονές τους; Με άλλα λόγια, ποιοι παράγοντες ήταν φυσικό να είχαν επηρεάσει -και όντως επηρέασαν- άμεσα τις ιδέες και τις τοποθετήσεις ενός κατά βάσιν αγροτικού λαού, όπως οι Ρωμαίοι, λαού πρακτικής νοοτροπίας, θετικής και συχνά περιορισμένης αντιμετώπισης των προβλημάτων της ζωής, όχι υψηπετούς κοσμοθεωρίας και ποιητικής προδιάθεσης, έναντι των στοχαστών Ελλήνων, που η θεωρητική τους υποδομή και γνώση απείχε παρασάγγας από τους προς δυσμάς γείτονές τους, τους οποίους συχνότατα υποτιμούσαν, φανερά περιφρονούσαν και ανενδοίαστα τους προσήπταν το χαρακτηρισμό των “βαρβάρων”; Στο στρατιωτικό τομέα θα σχημάτιζαν κάποια εικόνα των Ελλήνων; Στην οργάνωση του κράτους; Στην επίδειξη φιλοπατρίας; Στην εθνική ενότητα; Στις ηθικές αξίες; Στην επαφή με την ελληνική διανόηση; Στη γνώση του ελληνικού πολιτισμού και της παιδείας; Στην επαφή με την τρυφή και την ηθική κατάπτωση, που όλο και εξαπλωνόταν; Είναι φανερό ότι οι πολιτιστικές σχέσεις μεταξύ των δύο λαών δεν ήταν δυνατόν να έχουν μονοσήμαντη αφετηρία ούτε και να αφορμώνται από μία και μόνο περιοχή μιας συγκεκριμένης εποχής.
Αν τα λίγα αυτά λόγια, τα εντελώς στοιχειώδη, χρήσιμα μόνο για κάποιο προβληματισμό, προκαλέσουν κάποια συζήτηση και κάποια ερωτηματικά, θα είμαι πραγματικά ευτυχής να απαντήσω, γραπτά.

Δευτέρα, Φεβρουαρίου 16, 2009

Η ΟΡΑΤΟΤΗΤΑ ΑΠΟΚΑΘΙΣΤΑΤΑΙ




Η ορατότητα αποκαθίσταται σταδιακά...

Φαίνεται να καθαρίζει ο ουρανός.

Σε λίγο επιστρέφω φίλοι μου και χαίρομαι

που θα σας συναντήσω και πάλι.

Σας ευχαριστώ όλους από καρδιάς

που κρατήσατε ζεστό το "Καφενείο" και

κάνατε παρέα στο Θεό. Είσαστε μια ανθρώπινη ΟΑΣΗ.

Πέμπτη, Φεβρουαρίου 12, 2009

ΛΟΓΩ ΟΜΙΧΛΗΣ

Λόγω πυκνής ομίχλης
*
και μηδενικής ορατότητας
*
κλείνει το "Καφενείο"
*
επ' αόριστον.
*
Ο Θεός παραμένει μέσα.
*
Όποιος θέλει μπορεί
*
να απευθύνεται με σχόλιά του
*
στη ζεστή σιωπή του "Καφενείου".
*
Εγώ φεύγω.
*
Θα επιστρέψω
*
μετά την αποκατάσταση
*
της ορατότητας...

Τετάρτη, Φεβρουαρίου 11, 2009

H ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΕΙΝΑΙ ΠΟΙΗΣΗ



Μοναχού Μωυσέως Αγιορείτου
Από το Αθωνικό Απόδειπνο

Και ξαφνικά ανοίγει ένα παραθυράκι στο νου. Έρχεται ένα φως. Τότε έχεις μια άλλη αίσθηση. Τότε το κατανοείς καλά. Όχι ως προς το ετυμολογικό. Μα με μια κατάνυξη και συναίσθηση και Θεία θαλπωρή. Και λες: Τι άλλο να λέω; Παρά μόνον, πάλιν και πολλάκις και συνεχώς: Κύριε ελέησον. Δίχως να βαριέσαι. Δίχως να κουράζεσαι. Αυτό τα λέει όλα. Δεν θέλει άλλα και πολλά. Μόνο ποιητικά μπορεί κανείς μερικές φορές να εκφρασθεί. Η προσευχή είναι ποίηση. Όλες οι προσευχές είναι ποιήματα. Οι ποιητές νιώθουν τους συνανθρώπους τους και τους παρηγορούν, όπως οι άγιοι. Είναι μεγάλη η ευλογία να συναντάς ένα ποιητή κι ένα άγιο. Οι άγιοι δεν θέλουν να αφήνουν πίσω τους ίχνη. Οι άνθρωποι μόνο αφήνουν πάνω τους τ’ αχνάρια της κακίας τους. Κύριε ελέησέ τους, δεν ξέρουν τι χάνουν και τι κάνουν.
……………………
Η μεγαλύτερη φιλανθρωπία είναι η προσευχή κι ας μη το καταλαβαίνουν οι άνθρωποι. Είναι η μεγαλύτερη ιεραποστολή κι ευεργεσία του κόσμου. Τα πολλά λόγια δεν αναπαύουν. Η προσευχή για τους άλλους, επηρεάζει θερμότερα. Η αγάπη είναι αβίαστη και πάντα μια θυσία. Η αληθινή προσευχή δεν είναι ηδονική ανάπαυλα, μα ορθοστασία, περπάτημα στις μύτες σε τεντωμένο σκοινί. Στην αληθινή προσευχή δεν δίνουμε το περίσσευμα του χρόνου, μα τις πιο καλές και αποδοτικές ώρες μας, τις κύριες ώρες της ημέρας, της ζωής μας. Κύριε συγχώρεσέ με για όσα είπα κι έγραψα, που δεν τα ζούσα και τα πίστευα ακόμη, που απέφυγα να μιλήσω για τις ήττες και τις αποτυχίες μου κι ήθελα να μιλώ μόνο για νίκες. Δείλιαζα γιατί δεν είχα μετανοήσει. Κύριε ελέησον.
------------------------------------------------------------------


Ίσως με ρωτήσετε αν είμαι στα καλά μου που ασχολούμαι με το παπαδαριό που τόσα του έχω σούρει και άλλα τόσα πρόκειται να του σούρω στα χρόνια που έρχονται…
Μου αρέσει όμως το γνήσιο, όχι το αμφοτεροβαρές. Τιμώ την προσήλωση στο πιστεύω του καθενός. Όχι όμως στο εμπόριο της οποιασδήποτε πίστης. Τιμώ και σέβομαι αυτόν που δεν περιμένει τίποτα, παρά μόνο την ένωσή του με το μέγα φως που ο ίδιος ονομάζει Θεό του. Όχι την ματαιοδοξία των αρχιμανδριτών και των δεσποτάδων που επιδιώκουν την είσπραξη εξύμνησης της τάχα αγιοσύνης τους, μαζί με τους ερωτικούς ακκισμούς κάποιων κυριών. Αυτός ο Μοναχός, το απλό κείμενο του οποίου διαβάσατε πιο πάνω, είναι ένα μικρό και σταθερό φως. Το ίδιο φως είναι και ο άθεος που υπηρετεί ανθρώπινες αξίες χωρίς να περιμένει ανταλλάγματα…
*
Ο Μοναχός μπήκε εδώ σαν ένα κεράκι ελπίδας, απέναντι σ’ εκείνους που χρησιμοποιούν την Υποκρισία ως εσώρουχο της δήθεν αγιοσύνης τους. Γνωρίζω να ξεχωρίζω την ήρα από το σιτάρι, όπως και στην κοινωνία. Δυστυχώς φαίνεται πως στην εκκλησία και στα μοναστήρια το σιτάρι είναι ελάχιστο. Αντίθετα στην κοινωνία μας, μάλλον είναι περισσότερο απ’ ότι θα περίμενε κανείς. Δεν αναφέρομαι βέβαια στις αδυναμίες των ανθρώπων, που όχι μόνο είναι απόλυτα φυσιολογικές αλλά συχνά οι άνθρωποι φαντάζουν και όμορφοι μέσα στις αδυναμίες τους. Αναφέρομαι στην ενεργητική και συνειδητοποιημένη παλιανθρωπιά. Αναφέρομαι στην υποκρισία που χρησιμοποιείται ως εργαλείο για την επίτευξη υλικών και άλλων στόχων. Αναφέρομαι στην πονηρία της ύαινας και στην αρπακτικότητα του κορακιού.
*
Στην πραγματικότητα δεν χρειαζόμαστε κανένα Θεό. Αλλά τον βρωμερό και δυνάστη της ζωής μας, Θεό των ιερωμένων της πιάτσας και της καπατσοσύνης, που προσπαθούν να μας τον επιβάλλουν για να μας χειραγωγούν, τον φτύνουμε κατά πρόσωπο και τον απωθούμε μακριά μας. Αντίθετα: Τον ταπεινό, γαλήνιο Θεό της Αγάπης του Μοναχού, τον γλυκύ, σαν την έναστρη νύχτα Θεό, τον σεβόμαστε και τον τιμούμε. Ίσως κάποτε και να φιλιωθούμε μαζί του…

Κυριακή, Φεβρουαρίου 08, 2009

Ο ΝΩΝΤΑΣ ΚΑΙ Η ΕΛΕΝΗ


Ο Νώντας, ήταν ο πατέρας μου. Η Ελένη, η μητέρα μου.
Δεν μίλησα ποτέ γι αυτούς δημόσια. Μόνο εσωτερικά.
Στο χώρο της μνήμης μου. Ούτε και σήμερα θα πω πολλά.
Η κύρια πρόθεσή μου είναι να αναρτήσω από ένα τους ποίημα
και να πω για πρώτη φορά δημόσια λίγα λόγια γι αυτούς.
Ο Νώντας Θεοφίλου λοιπόν, ένας γαλλοτραφής αξιωματικός του Λιμενικού σε ηλικία 24 ετών γιος λαδέμπορου από το Μεσολόγγι, παντρεύτηκε την όμορφη, ολόξανθη, γαλανομάτα, Ελένη Θεοφίλου, που μόλις είχε τελειώσει το Γυμνάσιο σε ηλικία 17 ετών και ήταν κόρη ιερέως από τη Μυτιλήνη.
Έκαναν τρεις γιους: Το Γιάννη, ναυτικό – ζωγράφο, το Νάσο, λογοτέχνη – πεζογράφο και τον Φαίδωνα. (με τη σειρά της ηλικίας τους)
Πέρασαν 14 χρόνια ευτυχισμένης ζωής, ώσπου άρχισαν τα σύννεφα: Ο Νώντας, έγινε ο αγαπημένος των γυναικών και εκείνες, η τρικυμία της ζωής του και η νέα του ευτυχία . Με τη γυναίκα του Ελένη βρίσκονταν από τότε σε διάσταση, ώσπου ο Νώντας πέθανε 47 ετών, από καρκίνο με οκτώ μεταστάσεις. Οι συνάδελφοί του είπαν ότι έζησε 100 γεμάτα και θυελλώδη χρόνια, μέσα σε 47.
Η Ελένη δεν ξαναπαντρεύτηκε. Πέθανε σε ηλικία 78 ετών, έχοντας άνοια.
--------------------------------------------


ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΟΥ

Ποίημα του Νώντα Θεοφίλου

Ιστόρησέ μου, τον πικρό σου θάνατο που θάρθη..
Τον υστερνό σου θάνατο μονάχα.
Άσε το φόβο πίσω σου με τη φριχτή μορφή
κι έτσι, ψυχρός κι αδιάφορος στοχάσου,
έμπα βαθιά και διάβασε τις ζοφερές του σκέψεις…
*
Λίγα δάκρυα που θα πέσουνε στο τάφο σου
λίγες κραυγές που θα ταράξουν το ταξίδι σου…
Όλα τα ξέρεις, τα συνήθισες κι από άλλοτε στη ζωή σου.
*
Το ξόδι σου ταχειά θα βρη τη γαληνιά του
καθώς, το χώμα το παχύ και νοτισμένο θα σε σκεπάση…
Ιστόρησέ μου τον πικρό σου θάνατο που θάρθη.
Τον υστερνό σου θάνατο μονάχα…
Κι ως θάσαι ασάλευτος κει κάτου,
μεσ’ το κιβούρι σου,
θα ιδής μεσ’ την αλλόφρενη των σκουληκιών ορμή
προς των νεκρών σαρκών σου τη σαπίλα
το φόντο ακέρηο των ονείρων σου…
Και θα πιστέψης τότε…
*
Ζάρωσες κι έγειρες βαρειά την κεφαλή σου
Φτωχέ, δειλέ εαυτέ μου…
Ά, μην κλαις, μην κλαις ηλίθιε, τον πνιχτό
και μαραζιάρη θρήνο!...
Έτσι για χώρατο έπλεξα το παραμύθι αυτό,
ένα γελοίο μύθο.
*
Ντύσου τη χάρη της χαράς,
της ειρωνίας τη μάσκα
κι έλα, σ’ ένα πιοτί, σε μιας γυναίκας το φιλί
να μου ιστορήσης της ζωής τη λησμονιά μονάχα…
---------------------------------------------------
Από το βιβλίο του: «Στοχασμοί της σάρκας και του ονείρου»
Τηρήθηκε η ορθογραφία της εποχής.



ΠΟΣΕΣ ΦΟΡΕΣ

Ποίημα της Ελένης Θεοφίλου


Πόσες φορές τα μάτια σου
τα είδα λυπημένα…
Πόσες φορές τα ρώτησα
γιατ’ είναι δακρυσμένα…

Κι αυτά δειλά με κοίταξαν,
χαμήλωσαν,
και πια δεν ξαναμίλησαν…

---------------------------------
Το βρήκα μέσα σ’ ένα πολυσέλιδο
σημειωματάριο, με σκληρό εξώφυλλο,
σαν βιβλίο, όπου έγραφαν τότε τις συνταγές
μαγειρικής και ζαχ/κής. Εκείνη έγραφε
εκεί μέσα τους στίχους της.


Οι πίνακες είναι του Μαγκρίτ

Παρασκευή, Φεβρουαρίου 06, 2009

Ο ΠΡΩΙΝΟΣ ΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

Αν κάτι εκτιμώ ιδιαίτερα στους ανθρώπους είναι η ικανότητά τους να ενθουσιάζονται ανεξαρτήτως ηλικίας αλλά κυρίως όταν έχουν διανύσει μερικές δεκαετίες, να ενθουσιάζονται με μουσικές , με κείμενα , με ποιήματα.
**********
Είναι αίσθηση δυνατή, νεανική ελπιδοφόρα, παρήγορη. Εγώ ενθουσιάζομαι επίσης κατά καιρούς αλλά και ο διαρκής ενθουσιασμός , δεν είναι καλό.. αλλά μ' αρέσει να περπατώ και σε δρόμους θλίψης γιατί πιστεύω πως στη χαρά συμμετέχει κυρίως το σώμα, όλη η ενέργεια απορροφάται στις δυνατές κινήσεις του χορού, στα δυνατά τραγούδια και το μυαλό παρατηρεί και χαίρεται, στους δρόμους όμως της θλίψης και της μελαγχολίας, που δεν είναι ότι τους επιδιώκεις , αλλά υπάρχουν, το μυαλό έχει τον πρώτο ρόλο και εισχωρεί στο βάθος όλων των πραγμάτων και αναλύει και γεννά ιδέες αναγκαίες , ιδέες παρήγορες...
**********
Δεν ξέρω όμως μήπως είναι πιο τυχεροί αυτοί που συνέχεια χοροπηδούν και τραγουδάνε...Κάποτε, κάπως, μεμφόμουν τους ανθρώπους που συνήθιζαν να διασκεδάζουν θορυβώδικα, πίστευα πως η διακριτική διασκέδαση ήταν πιο ανώτερη ας πούμε...Τώρα όσες φορές μου δίνεται η ευκαιρία τραγουδάω δυνατά, χοροπηδώ γενναία στους χορούς και χαίρομαι αυτή τη δυνατότητα λήθης, άσε που μου φαίνεται τώρα πια πως αυτές οι θορυβώδεις διασκεδάσεις έχουν σχέση με τις δυνατές βροχές της φύσης, με τους τρομαχτικούς αγέρηδες του νησιού μου κι έτσι συμμετέχω κι εγώ κατά κάποιο τρόπο στην τρέλα της φύσης.
Γιατί μεταξύ μας δεν πιστεύω καθόλου στη σοφία της φύσης, πιστεύω όμως στην τρέλα της .
**********
Κάποτε φλερτάριζα και με την τρέλα των ανθρώπων. Μου αρέσει το παιχνίδι με την τρέλα, αλλά όχι την παιχνιδιάρα τρέλα την καμωματού, μ' αρέσει η τρέλα που φοράει "κόκκινο ρούχο" και ο ίσκιος της είναι βαρύς, αυτή που ξαφνικά ρίχνει ένα δυνατό καθαρό φως στη ζωή μας και μας τρομάζει και την επομένη δεν μπορούμε να κάνουμε τα ίδια βήματα, δεν μπορούμε να πούμε τα ίδια λόγια...Τρέλα δύσκολη...Αλλά μ' αρέσει και η τρέλα που ρίχνει έτσι χωρίς κανένα δισταγμό ένα χρυσό ρούχο πάνω στην καθημερινότητά μας, ίσως γιατί είμαστε πια μεγάλοι και δεν έχουμε περιθώρια, ίσως γιατί είμαστε ασήμαντοι και δεν μπορούμε να αντέξουμε την αλήθεια... Μ' αρέσει να μιλάω με ανθρώπους-ποιητές.......


Αθηνά Τσάκαλου
Οι δύο πίνακες είναι του Μαγκρίτ

Δευτέρα, Φεβρουαρίου 02, 2009

ΕΝΑΣ ΘΑΝΑΤΟΣ, ΣΑΝ ΖΩΗ

Από τον Φαίδωνα Θεοφίλου

Από τα εφηβικά μου χρόνια κατέφευγα στην ποίηση του Κώστα Καρυωτάκη. Σ’ αυτόν απόθετα την οργή μου για τον κοινωνικό μου περίγυρο καθώς και τη νεανική μου μελαγχολία. Τον πονούσα και τον θαύμαζα που τόλμησε να αυτοκτονήσει , είχε δε ξεχωριστή θέση στην νεανική μας παρέα αφού στην καρδιά του καθενός μας είχε τη θέση του γενναίου θύματος. Ο ποιητής, αποφάσισε να αυτοκτονήσει, σαρκάζοντας ταυτόχρονα στο ποίημα του «Ιδανικοί Αυτόχειρες» εκείνους που προετοιμάζουν την αυτοκτονία τους, ακολουθούν όλες τις διαδικασίες , με τη βεβαιότητα της αναβολής της… Έζησε σε μια εποχή άθλια και μίζερη πολιτικά και κοινωνικά. (1899-1928) Φανταστείτε ότι όποιος κυκλοφορούσε στο δρόμο με μια γυναίκα, έπρεπε να αποδείξει σε έλεγχο της αστυνομίας, πως ήταν η γυναίκα του ή ότι ήταν η υποψήφια γυναίκα του. (μνηστή) Ο κριτικός Τέλλος Άγρας (νομίζω) λέει πως ο τρόπος που αυτοκτόνησε, έμοιαζε σα να πέταγε τη ζωή του στα μούτρα της εποχής του. Θυμάστε την ταινία, «Ο κύκλος των χαμένων ποιητών»; Έτσι νιώθαμε στα εφηβικά μας χρόνια, όταν μαζευόμασταν να διαβάσουμε ποιήματά του, κανακεύοντας μέσα μας το θάνατό του που πήγε μόνος του να συναντήσει .

Διαβάζαμε συγκινημένοι:

«Όταν οι άνθρωποι θέλουν να πονείς,
μπορούνε με χίλιους τρόπους.
Ρίξε το όπλο και σωριάσου πρηνής,
όταν ακούσεις ανθρώπους.
.....................................................
Κράτησε κάποιον τόπο μυστικό
στον πλατύ κόσμο μια θέση.
Όταν οι άνθρωποι θέλουν το κακό,
τού δίνουν όψη ν’ αρέσει.»…

Στα 35 μου, με κάλεσε η Περιηγητική Λέσχη Πρεβέζης, να κάνω διάλεξη στη Πρέβεζα για τον Καρυωτάκη. Το πρωί που έφτασα, επισκέφθηκα το σπίτι που έμενε
και παρακάλεσα την ιδιοκτήτρια να με αφήσει για λίγο μόνο μου στο δωμάτιό του.
Ήταν τότε το δωμάτιο, όπως όταν έμενε. Έμεινα περίπου 20’ . Στη συνέχεια, επισκέφθηκα την ακτή Μονολίθι Πρεβέζης όπου ο Ποιητής επιχείρησε να αυτοκτονήσει δια πνιγμού, χωρίς επιτυχία όμως, αφού το κύμα τον ανέβαζε στην επιφάνεια. Μετά επισκέφθηκα το παραθαλάσσιο καφενείο όπου έγραψε το σημείωμα πριν αυτοκτονήσει και τέλος πήγα στον ευκάλυπτο , κάτω απ’ τον οποίο φύτεψε τη σφαίρα στην καρδιά του. Κάθισα κάτω κι ακούμπησα την πλάτη στον κορμό του, αφήνοντας το νου να τρέχει πίσω από τα γεγονότα που τον αφορούσαν. Το βράδυ σε μια κατάμεστη αίθουσα μίλησα με την αγάπη που είχα μαζέψει γι αυτόν τόσα χρόνια. Ήμουν βέβαιος πως ήταν παρών. Δεν μπορεί, οι ψυχές έλκονται απ’ την αγάπη. Ένα μόνο δεν κατάλαβα: Πώς η αγάπη αυτής της υπέροχης, της μοναδικής γυναίκας, της Μαρίας Πολυδούρη, δεν μπόρεσε να τον αποτρέψει από την αυτοκτονία;
Το σημείωμα που άφησε ο Ποιητής έλεγε:



"Είναι καιρός να φανερώσω την τραγωδία μου. Το μεγαλύτερό μου ελάττωμα στάθηκε η αχαλίνωτη περιέργειά μου, η νοσηρή φαντασία και η προσπάθειά μου να πληροφορηθώ για όλες τις συγκινήσεις, χωρίς, τις περσότερες, να μπορώ να τις αισθανθώ. Τη χυδαία όμως πράξη που μου αποδίδεται τη μισώ. Εζήτησα μόνο την ιδεατή ατμόσφαιρά της, την έσχατη πικρία. Ούτε είμαι ο κατάλληλος άνθρωπος για το επάγγελμα εκείνο. Ολόκληρο το παρελθόν μου πείθει γι' αυτό. Κάθε πραγματικότης μου ήταν αποκρουστική.Είχα τον ίλιγγο του κινδύνου. Και τον κίνδυνο που ήρθε τον δέχομαι με πρόθυμη καρδιά. Πληρώνω για όσους, καθώς εγώ, δεν έβλεπαν κανένα ιδανικό στη ζωή τους, έμειναν πάντα έρμαια των δισταγμών τους, ή εθεώρησαν την ύπαρξη τους παιχνίδι χωρίς ουσία. Τους βλέπω να έρχονται ολοένα περσότεροι, μαζύ με τους αιώνες. Σ' αυτούς απευθύνομαι. Αφού εδοκίμασα όλες τις χαρές!! είμαι έτοιμος για έναν ατιμωτικό θάνατο. Λυπούμαι τους δυστυχισμένους γονείς μου, λυπούμαι τ' αδέλφια μου. Αλλά φεύγω με το μέτωπο ψηλά. Ημουν άρρωστος.Σας παρακαλώ να τηλεγραφήσετε, για να προδιαθέση την οικογένειά μου, στο θείο μου Δημοσθένη Καρυωτάκη, οδός Μονής Προδρόμου, πάροδος Αριστοτέλους, Αθήνας.
Κ.Γ.Κ.
Και για ν' αλλάξουμε τόνο. Συμβουλεύω όσους ξέρουν κολύμπι αν επιχειρήσουνε να αυτοκτονήσουν δια θαλάσσης να δέσουν και μια πέτρα στο λαιμό τους. Ολη νύχτα απόψε, επί 10 ώρες, εδερνόμουν με τα κύματα. Ηπια άφθονο νερό, αλλά κάθε τόσο, χωρίς να καταλάβω πώς, το στόμα μου ανέβαινε στην επιφάνεια. Ωρισμένως, κάποτε, όταν μου δοθή ευκαιρία, θα γράψω τις εντυπώσεις ενός πνιγμένου.
Κ.Γ.Κ.
Απίστευτος αυτοσαρκασμός !!! Μια μέρα πριν την οριστική του αυτοκτονία...

Ο Θάνατος του Ποιητή με συνόδευε πάντα σαν πνοή ζωής. Ήταν ένα θάνατος οικείος για μένα, ήταν ο θάνατος του ποιητή, όπως λέμε «Ο πόνος του Ανθρώπου και των Πραγμάτων»  ότι είναι βιβλίο του Καρυωτάκη. Το ίδιο και για τον θάνατο. Ήταν ο καταδικός του, ο δυνατός, ο προσωπικός του θάνατος. Έτσι λοιπόν αγαπημένε ποιητή, όταν βρεθώ στα δύσκολα, απ’ το δικό σου θάνατο κρατιέμαι…




Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

ΜΗΘΥΜΝΑ

ΜΗΘΥΜΝΑ
Γενέθλιος τόπος